Δευτέρα 17 Ιουνίου 2019

Γιορτές στην αρχαία Ελλάδα

Let´s party!


Η δική μου γιορτή


wordart

Feier


Wordart for festival


Wordart είδη γιορτών- fête


wordart for love

Δευτέρα 3 Ιουνίου 2019

Φιλαναγνωσία στα Γερμανικά-Deutsche Literatur-los geht's




Απώτερος επικοινωνιακός στόχος της μαθησιακής ενότητας είναι η εφαρμογή της φιλαναγνωσίας στη γλώσσα-στόχο, αντίστοιχα με την υλοποίηση της ελληνικής φιλαναγνωσίας στην ευέλικτη ζώνη. Η ανάγνωση λογοτεχνίας στο ξενόγλωσσο μάθημα δε στοχεύει πρωταρχικά στην επικοινωνία ή τη μετάδοση γνώσεων, παρά αποσκοπεί πρωτίστως σε ένα αισθητικό περικείμενο, που "μιλάει" στη φαντασία, στην εμπειρία και στο συναίσθημα των μικρών αναγνωστών. Συμπερασματικά, κυρίαρχος επικοινωνιακός στόχος στην υλοποίηση της μαθησιακής ενότητας "Γερμανική λογοτεχνία-εμπρός, πάμε!" και της ανάγνωση του εγχειριδίου "Τιλ Όιλενσπιγκελ- δέκα ιστορίες" είναι η μεταφορά των εκπαιδευόμενων σε μια εποχή παλαιότερη, σε έναν κόσμο του παρελθόντος, τον κόσμο του Till Eulenspiegel, μέσα από ένα βιβλίο γεμάτο από διασκεδαστικά και χιουμοριστικά διηγήματα σχετικά με την ιστορική φιγούρα του πολιτισμού και της κουλτούρας της γλώσσας-στόχου, που όχι μόνο προκαλούν το γέλιο και αποτελούν πηγή άντλησης της απόλαυσης, του ενδιαφέροντος, της συγκίνησης και του ενθουσιασμού για τους δέκτες, αλλά και ένα αντικείμενο αντιπαραβολής με αντίστοιχες γνώσεις και εμπειρίες από την ελληνική λογοτεχνία και τον ελληνικό πολιτισμό, όπως για παράδειγμα με τη γνωστή φιγούρα του Καραγκιόζη του θεάτρου σκιών. 

Till Eulenspiegel

Φωτόδεντρο

Πληθώρα υλικού. Όμως, στην περίπτωση των Αγγλικών τουλάχιστον, δεν νομίζω ότι υπάρχει ιδιαίτερη ποικιλία για το υλικό του Δημοτικού καθώς οι περισσότερες δραστηριότητες βασίζονται στο βιβλίο και υπάρχουν ήδη στη ψηφιακή έκδοση του. Παρόλα αυτά, ειναι εξαιρετικά χρήσιμο και εύχρηστο.

Ένα παράδειγμα

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
A virtual tour of Epidaurus in Google Earth.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ
Συνδέεται - με το βιβλίο ΑΓΓΛΙΚΑ Ε' ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ, Unit 7 – Lesson 1, p. 87. 

Υπερρεαλισμός

Υπερρεαλισμός

Α. Εμπειρίκος
Ο Υπερρεαλισμός ή Σουρρεαλισμός (από τη γαλλική λέξη surréalisme) ήταν ένα πρωτοποριακό κίνημα που δεν περιορίστηκε μόνο στον χώρο της λογοτεχνίας, αλλά επεκτάθηκε και σε άλλες μορφές τέχνης (εικαστικές τέχνες, κινηματογράφος, μουσική κλπ.) λαμβάνοντας και πολιτικές και κοινωνικές διαστάσεις. Γεννήθηκε τη δεύτερη δεκαετία του 20ού αιώνα στη Γαλλία με κύριο εκφραστή τον Αντρέ Μπρετόν, ο οποίος το 1924 διακήρυξε με το Μανιφέστο του Υπερρεαλισμού τις αρχές του νέου κινήματος.
Για τις συνθήκες γέννησης του κινήματος του υπερρεαλισμού και την εμφάνισή του στην Ελλάδα, μπορείτε να παρακολουθήσετε δύο σύντομα αποσπάσματα από το ντοκιμαντέρ της Εκπαιδευτικής Τηλεόρασης «Ελληνικός υπερρεαλισμός. Εμπειρίκος-Εγγονόπουλος»: Το κίνημα του υπερρεαλισμού στην Ευρώπη (διάρκεια: 2΄19΄΄) και Ο υπερρεαλισμός στην Ελλάδα: Ανδρέα Εμπειρίκου, Υψικάμινος (διάρκεια: 1΄30΄΄). Μπορείτε, επίσης, να συμβουλευτείτε το αφιέρωμα της εφημερίδας Η Καθημερινή με τίτλο «Ελληνικός Υπερρεαλισμός» (ένθετο: Επτά Ημέρες, 7 Ιουλ. 2002).
Παράλληλα, μπορείτε να διαβάσετε πώς όριζε τον υπερρεαλισμό ο ίδιος ο Α. Μπρετόν στο Μανιφέστο του το 1924, αλλά και με ποιο τρόπο εξηγούσαν τη δική τους σχέση με το κίνημα ο Α. Εμπειρίκος («Αμούρ-Αμούρ») και ο Οδ. Ελύτης («Τέχνη – Τύχη – Τόλμη»).
* * *
Δείτε δύο εξώφυλλα τευχών του περιοδικού La Révolution Surréaliste [= Η Υπερρεαλιστική Επανάσταση]. Εκδόθηκε λίγο μετά τη δημοσίευση του Μανιφέστου του Υπερρεαλισμού του Α. Μπρετόν. Συνολικά κυκλοφόρησαν 12 τεύχη από το 1924 έως το 1929. Στο εξώφυλλο του τεύχους 1 διαβάζουμε κάτω από την κεντρική φωτογραφία: «Πρέπει να καταλήξουμε σε μια νέα διακήρυξη των δικαιωμάτων του ανθρώπου», ενώ στο τεύχος 3 δεσπόζει πάνω από τον πίνακα περιεχομένων το σύνθημα «1925. Το τέλος της χριστιανικής εποχής». Η φωτογραφία στη μέση προέρχεται από το τεύχος 12 του περιοδικού και περιλαμβάνει την πρώτη σελίδα της δημοσίευσης του Δεύτερου Μανιφέστου του Υπερρεαλισμού (1929) του Μπρετόν.


eikona
Διαβάστε χαρακτηριστικά έργα Ελλήνων και ξένων υπερρεαλιστών συγγραφέων:
Α. Εμπειρίκος, «Τριαντάφυλλα στο παράθυρο», [Τρία αποσπάσματα], «Ηχώ», «Όχι Μπραζίλια μα Οκτάνα», «Μία ριξιά ζαριών δεν καταργεί ποτέ την τύχη»
Ν. Εγγονόπουλος, «Νέα περί του θανάτου του Ισπανού ποιητού Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα στις 19 Αυγούστου του 1936 μέσα στο χαντάκι του Καμίνο ντε λα Φουέντε», «Μην ομιλείτε εις τον οδηγόν. Ι», «Το γλωσσάριον των ανθέων», «Μπολιβάρ», «Ποίηση 1948»
Οδ. Ελύτης, «Πίνοντας ήλιο κορινθιακό», «Η τρελή ροδιά», «Η Μαρίνα των βράχων»
Ν. Ράντος [= Νικόλαος Κάλας], [Το τριακόσια τριάντα τρία δεν απαντά...]
Μ. Χατζηλαζάρου, «Χαμόγελα»
Μ. Σαχτούρης, «Τα δώρα», «Η Αποκριά», «Ο στρατιώτης ποιητής», «Ο Ελεγκτής»
Έ. Κακναβάτος, «Ώρα δειλινή», «Τριαντάφυλλα στο παράθυρο»
Δ.Π. Παπαδίτσας, «Βλαδίμηρε»
Ν. Βαλαωρίτης, «Κάθε λέξη που γεννάω», «Μικρός θρήνος», «Με πλοίο»
Ε.Χ. Γονατάς, «Ο σκαντζόχερος», «Η Άνοιξη»
Πωλ Ελυάρ, «Να κοιμάσαι»
Αντρέ Μπρετόν, «Τα γραπτά φεύγουν»
Τριστάν Τζαρά, «Ο κύριος ΑΑ, αντιφιλόσοφος»
* * *
Δείτε, επίσης, αντιπροσωπευτικούς πίνακες των σπουδαιότερων ζωγράφων που συνδέθηκαν με το κίνημα του υπερρεαλισμού ή επηρεάστηκαν από αυτό:
Giorgio de Chirico, «Άλογα καλπάζουν στην ακτή», λάδι σε καμβά (περ. 1926-1927) [πηγή: Kröller-Müller Museum, Otterlo, Ολλανδία]Giorgio de Chirico, «Έπιπλα στην κοιλάδα», λάδι σε καμβά [πηγή: Wikipaintings.org]Max Ernst, «Συνάντηση φίλων – Οι φίλοι γίνονται λουλούδια», λάδι σε καμβά (1928) [πηγή: Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης, Νέα Υόρκη]
Max Ernst, «Το φιλί», λάδι σε καμβά (1927) [πηγή: Wikipaintings.org]René Magritte, «Η προδοσία των εικόνων», λάδι σε καμβά (1928-1929) [πηγή: Βικιπαίδεια]Salvador Dali, «Η εμμονή της μνήμης», λάδι σε καμβά (1931) [πηγή: Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης, Νέα Υόρκη]
Yves Tanguy, «Μαμά, ο μπαμπάς χτύπησε!» (1927) [πηγή: Βικιπαίδεια]Pablo Picasso. «Στούντιο με γύψινο κεφάλι», λάδι σε καμβά (1925) [πηγή: Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης, Νέα Υόρκη]André Masson, «Αυτόματη Ζωγραφική», μελάνι σε χαρτί (1924) [πηγή: Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης, Νέα Υόρκη]
Joan Miró, «Το οργωμένο χωράφι», λάδι σε καμβά (1923-1924) [πηγή: Wikipaintings.org]Νίκος Εγγονόπουλος, «Αργώ», ελαιογραφία [πηγή: Επίσημος διαδικτυακός τόπος Ν. Εγγονόπουλου]Νίκος Εγγονόπουλος, «Ποιητής και μούσα», υδατογραφία και μελάνι σε χαρτί [πηγή: Εικαστικόν]


Αξιοποιώντας το Φωτόδεντρο και το e-yliko χρηστών στο μάθημα των Θρησκευτικών



Το «Φωτόδεντρο/e-yliko χρηστών», σύμφωνα με τις πληροφορίες που δίνει το ίδιο το Φωτόδεντρο, είναι το Αποθετήριο Εκπαιδευτικού Υλικού Χρηστών για την Πρωτοβάθμια και τη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Αποτελεί ένα από τα αποθετήρια του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων της «οικογένειας» Φωτόδεντρο. 

Στο χώρο αυτό εκπαιδευτικοί και μέλη της ευρύτερης εκπαιδευτικής κοινότητας μπορούν να αναρτούν τα δικά τους μαθησιακά αντικείμενα ή να αναζητούν μαθησιακά αντικείμενα άλλων χρηστών. Mέλη του αποθετηρίου μπορούν να γίνουν οι εκπαιδευτικοί Α/Βάθμιας και Β/Βάθμιας εκπαίδευσης (μόνιμοι, αναπληρωτές, ωρομίσθιοι και εκπαιδευτικοί ιδιωτικών σχολείων) που είναι κάτοχοι λογαριασμού στο Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο (ΠΣΔ).

Μια αξιόλογη πρόταση αξιοποίησης υλικού για το μάθημα των Θρησκευτικών είναι αυτή της  εικονικής αναπαράστασης μουσείου με τη συνδρομή της  εφαρμογής «artsteps» που υλοποίησαν εκπαιδευτικοί και μαθητές Πειραματικού Σχολείου της Θεσσαλονίκης.Η συγκεκριμένη εκπαιδευτική εφαρμογή αφορούσε στον σχεδιασμό και στην δημιουργία εικονικών μουσείων στο μάθημα των Θρησκευτικών. Η σχεδίαση της πρακτικής βασίστηκε στην αξιοποίηση της «on line» ελληνικής εφαρμογής «artsteps» (http://www.artsteps.com/), η οποία δίνει τη δυνατότητα δημιουργία 3d μουσείων και δυνατότητα περιήγησης σε αυτά.

Η εφαρμογή δεν αποτελεί µία πιστή εικονική αναπαράσταση κάποιου συγκεκριμένου μουσείου, αλλά µία πιστή εικονική αναπαράσταση μουσείου με τα εξής χαρακτηριστικά:
1) αληθοφάνεια και ρεαλισµός του περιβάλλοντος.
2) εύκολη πλοήγηση στον χώρο.
3) εναλλακτικός τρόπος παροχής πληροφοριών (κείμενο, ήχος, γραφικά).
4) ικανοποιητική αισθητική εντύπωση ανάλογη µε αυτή µιας ξενάγησης ενός πραγματικού μουσείου. 
5) αξιολόγηση της χρησιµότητας της εφαρμογής.

Με την αρωγή της εφαρμογής που προτείνω το "μουσείο" ταξιδεύει τους μαθητές στον άγνωστο κόσμο της Ανατολής παρουσιάζοντας πτυχές της θρησκείας του Βουδισμού που συγκαταλέγεται στις πέντε μεγαλύτερες θρησκείες. Ο Βούδας, όπως και οι μαθητές του, ενθάρρυναν την άσκηση της τέχνης στις διάφορες μορφές της όπως την κατασκευή αγαλμάτων και τοιχογραφιών και την απόδοση τιμών μέσω εκείνης. Στην εφαρμογή παρουσιάζονται δείγματα αγαλμάτων του Βούδα και μερικοί από τους πιο διάσημους βουδιστικούς ναούς στον κόσμο.Θα την δείτε εδώ.

Επειδή στο Φωτόδενδρο δεν βρήκα κάτι που αφορά αποκλειστικά τις Κοινωνικές Επιστήμες αποφάσισα να χρησιμοποιήσω και να δημοσιοποιήσω υλικό που αφορά το μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας αλλά σχετίζεται με το αντικείμενο των Κοινωνικών Επιστημών και ιδιαίτερα το θέμα συνδέεται και με την εργασία μου στην προηγούμενη ενότητα
ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΟ ΜΕΛΛΟΝ

Κυριακή 2 Ιουνίου 2019

ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ


ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ :ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ

                                                                       ΕΝΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ    

  Το μαθησιακό αντικείμενο συμπεριλαμβάνει ένα αρχείο με το ταμπλό και τους κανόνες και τέσσερα με τις ερωτήσεις του παιχνιδιού, όσες και οι ενότητες του σχολικού εγχειριδίου. Στόχος μας ήταν οι μαθητές/τριες αρχικά δημιουργώντας και στη συνέχεια παίζοντας το παιχνίδι να επαναλάβουν και να εμπεδώσουν τη διδακτέα ύλη, αλλά, κυρίως, να αντιληφθούν τη σημασία του να είναι ενεργοί πολίτες και να λειτουργεί το δημοκρατικό μας πολίτευμά σύμφωνα με το Σύνταγμα

Εικονίδιο
ΣΥΝΤΑΓΜΑ - ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ      Στα διαδραστικά βιβλία δεν υπάρχει διαδραστικό  υλικό για το μάθημα της Κοινωνικής και Πολιτικής Αγωγής γ γυμνασίου. Ωστόσο στο Φωτόδεντρο υπάρχουν βίντεο, εκπαιδευτικά παιχνίδια, εικόνες, φύλλα εργασίας, παρουσιάσεις  θεμάτων σχετικών με τις Κοινωνικές και Πολιτικές Επιστήμες για το γυμνάσιο και το λύκειο. Θα έλεγα ότι έχει μεγάλο ενδιαφέρον και μπορεί να αποκομίσει κάποιος  πολλά οφέλη είτε είναι μαθητής, είτε εκπαιδευτικός.
Εικονίδιο
  Γκολ στη βία από το λύκειο Αναβρύτων
                                                                                                          ένα εκπαιδευτικό βίντεο για τη βία
 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
Δυο φίλοι συζητούν για τις ομάδες τους και για το ντέρμπυ που θα γίνει το βράδυ και είναι έτοιμοι να συγκρουστούν. Τότε φτάνουν και άλλοι 2 φίλοι για να τους βοηθήσουν. Στο σημείο αυτό παγώνει η εικόνα και πέφτουν συνθήματα κατά της βίας, ενώ ακούγεται ραδιοφωνικό σποτ κατά της βίας. Αμέσως μετά και ενώ περιμένουμε να δούμε τη συμπλοκή, οι 4 αγκαλιάζονται και δίνουν σχετικό μήνυμα κατά της βίας.
ΕικονίδιοΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΥ Πρόκειται για μία συνοπτική παρουσίαση τύπου Powerpoint με θέμα την πολιτική ιδεολογία του σοσιαλισμού. Εξηγούνται τα βασικά χαρακτηριστικά της ιδεολογίας και οι συνθήκες κάτω από τις οποίες διαμορφώθηκε. Παρουσιάζονται οι κύριοι εκπρόσωποί του και τα χαρακτηριστικά της κομμουνιστικής και της σοσιαλιστικής κοινωνίας.

                                                    ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

Εικονίδιο                                                                                Ιστοσελίδα με υλικό για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Οι μαθητές και οι μαθήτριες μπορούν να διαβάσουν για το περιεχόμενο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Βικιπαίδεια και σε σχολικά βιβλία της Αγωγής του Πολίτη, να μελετήσουν σχετικές διεθνείς συμφωνίες, να διερευνήσουν ποια θέση έχουν και πώς προστατεύονται τα ανθρώπινα δικαιώματα στο Σύνταγμα της Ελλάδος και να επεκτείνουν την έρευνά τους σε φορείς που δραστηριοποιούνται στον τομέα της υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Photodentro logo

Παρασκευή 31 Μαΐου 2019

WILLIAM SHAKESPEARE


                                                        WILLIAM SHAKESPEARE - a reading activity

                                                               WILLIAM SHAKESPEARE- a video                        
Shakespeare

ΦΩΤΟΔΕΝΔΡΟ:  Η στοχευμένη αναζήτηση σύμφωνα με το διδακτικό αντικείμενο, τη θεματική περιοχή, τη βαθμίδα εκπαίδευσης και την ηλικία μαθητών στους οποίους απευθύνεσαι κάνουν την πλοήγηση ιδιαίτερα εύκολη. Ο αριθμός δραστηριοτήτων που υπάρχουν για το μάθημα των Αγγλικών είναι αρκετά μεγάλος και καλύπτουν όλες τις δεξιότητες. Για την ακρίβεια, ανακάλυψα αρκετές δραστηριότητες που δεν υπάρχουν στα διαδραστικά βιβλία όπως και πολλές που απευθύνονται στους μαθητές των πρώτων τάξεων του Δημοτικού σχολείου για τους οποίους δεν υπάρχουν βιβλία.

Γαλλικά Φωτόδεντρο

Αποθετήριο μαθησιακού υλικού -Φωτόδεντρο
Το Φωτόδεντρο έχει εύκολη πλοήγηση καθώς όχι μόνο χωρίζεται ανά εκπαιδευτική βαθμίδα αλλά και σε επιμέρους δεξιότητες-ικανότητες. Άρα ανάλογα με το διδακτικό στόχο που έχουμε επιλέξει κάθε φορά να δουλέψουμε (είτε αυτός είναι γλωσσικός-επικοινωνιακός είτε πχ κοινωνικοπολιτισμικός) βρίσκουμε το υλικό που μας ενδιαφέρει κάθε φορά, μειώνοντας και ελάχιστο το χρόνο αναζήτησης και αυξάνοντας τα προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα.
Δυστυχώς στο δικό μου διδακτικό αντικείμενο δεν υπάρχουν βίντεο γι'αυτό παρέθεσα υλικό από το youtube. 

Exemple 1

Exemple 2  

Πέμπτη 30 Μαΐου 2019

ΣΙΝΤΟΪΣΜΟΣ

ΣΟΥΦΙ


ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ

Ο άγιος Νικόλαος ήταν επίσκοπος στα Μύρα της Λυκίας (στη Μ.Ασία).
Γεννήθηκε στα Πάταρα της Λυκίας μεταξύ του 250 και του 300 μ.Χ. Καταγόταν από επιφανή και πλούσια οικογένεια και έλαβε μεγάλη μόρφωση. 
Υπήρξε από μικρός πολύ ευσεβής γι’ αυτό, όταν ήταν ακόμα νεαρός, πήγε στα Ιεροσόλυμα για να προσκυνήσει τον Τίμιο Σταυρό και τον Πανάγιο Τάφο του Κυρίου.
Όταν επέστρεψε στην πατρίδα του, χειροτονήθηκε ιερέας και, μετά το θάνατο του επισκόπου των Μύρων, χειροτονήθηκε επίσκοπος.
Ως επίσκοπος, ο άγιος Νικόλαος ανέπτυξε εξαιρετική κοινωνική δράση: ίδρυσε νοσοκομεία και άλλα φιλανθρωπικά ιδρύματα και εμψύχωνε τους Χριστιανούς που διώκονταν από τους Ρωμαίους.
Έλαβε μέρος στην Α΄Οικουμενική Σύνοδο και έδωσε τρανό παράδειγμα της φλογερής πίστης του.
Επιτέλεσε πολλά θαύματα, κυρίως όμως θεωρείται προστάτης των ναυτικών.
Πέθανε το 330μ.Χ. και η μνήμη του εορτάζεται στις 6 Δεκεμβρίου.



Τετάρτη 29 Μαΐου 2019

ΠΑΣΧΑ

Γιορτές μνήμης

Οι εβραϊκές γιορτές βασίζονται στον ετήσιο κύκλο των εποχών της φύσης και στις γεωργικές και κτηνοτροφικές εργασίες κατά τη διάρκεια του έτους. Με την πάροδο των χρόνων, αυτές οι γιορτές συνδυάστηκαν με τα μεγάλα γεγονότα που σφράγισαν την ιστορική πορεία του εβραϊκού λαού. Έτσι, όταν οι Εβραίοι γιορτάζουν, ανακαλούν τα γεγονότα της ιστορίας τους και μεταφέρουν στις νεότερες γενιές τις συνήθειες και τα νοήματα της κάθε γιορτής. Οι εορτασμοί τελούνται τόσο στη Συναγωγή όσο και στο σπίτι με όμορφες τελετές. Οι τελετές αυτές επικεντρώνονται κυρίως στα παιδιά, τα οποία μέσα σε αυτές τις ευχάριστες εμπειρίες των οικογενειακών συγκεντρώσεων αντλούν το μήνυμα της πίστης και γνωρίζουν την ιστορία του λαού τους.
Εικόνα
Πέσαχ
Γιορτάζεται την άνοιξη, διαρκεί οκτώ μέρες και θυμίζει την Έξοδο των Ισραηλιτών από τη σκλαβιά της Αιγύπτου και την εκ νέου γέννηση του λαού τους. Είναι μια γιορτή που φέρνει κοντά όλα τα μέλη της οικογένειας και είναι επικεντρωμένη γύρω από το τραπέζι του Πέσαχ, όπου τελείται το Σέντερ (δείπνο) τις δύο πρώτες νύχτες της γιορτής. Το Σέντερ είναι τελετουργία αυστηρά καθορισμένη. Στη διάρκειά της όλοι διαβάζουν τα κείμενα που αφηγούνται την ιστορία της Εξόδου, τους ψαλμούς που δοξάζουν τον Θεό για τις σωτήριες παρεμβάσεις και για τα θαύματά του, και τραγουδούν τα τραγούδια που αναφέρονται στην ιδιαίτερη αυτή γιορτή. Μια κομβική στιγμή στην αρχή του Σέντερ, είναι οι «τέσσερις ερωτήσεις», που τραγουδούν συνήθως στα εβραϊκά τα μικρά παιδιά της οικογένειας. Εξάλλου, όλη αυτή η τελετουργία έχει ως σκοπό να διηγηθούν οι γονείς στα παιδιά την ιστορία του εβραϊκού λαού και να τα βοηθήσουν να νιώσουν τις εμπειρίες των προγόνων που βγήκαν από την Αίγυπτο. Κάθε Εβραίος θυμάται τις ακόλουθες φράσεις που σημάδεψαν την παιδική του ηλικία μέσα στην γιορτινή και ζεστή ατμόσφαιρα της διευρυμένης οικογένειας: «Γιατί αυτή η νύχτα είναι διαφορετική από όλες τις άλλες; Διότι όλες τις άλλες νύχτες τρώμε είτε ζυμωτό είτε άζυμο ψωμί, αυτήν τη νύχτα όμως τρώμε μόνον άζυμο. Διότι όλες τις άλλες νύχτες τρώμε όλων των ειδών τα χορταρικά – αυτήν τη νύχτα όμως τρώμε μόνο πικρά χόρτα. Διότι όλες τις άλλες νύχτες, δε βουτάμε ούτε μια φορά,[τα λαχανικά στο ξύδι] αυτή την νύχτα όμως τα βουτάμε δυο φορές. Διότι όλες τις άλλες νύχτες τρώμε καθισμένοι, αυτήν τη νύχτα όμως είμαστε όλοι γερμένοι
Εικόνα
αναπαυτικά. Και η ανάγνωση-αφήγηση συνεχίζεται από όλους όσους παρευρίσκονται στο τραπέζι.
Στο κέντρο του τραπεζιού είναι τοποθετημένος ο δίσκος του Σέντερ. Όλα όσα περιέχει συμβολίζουν κάτι διαφορετικό. Ένα καλά βρασμένο σφιχτό αβγό συμβολίζει τη θυσία που γινόταν στον Ναό σε κάθε γιορτή. Η κνήμη του αρνιού συμβολίζει τη θυσία του Πέσαχ, όταν θυσίαζαν αρνιά στον Ναό. Τα πικρά χόρτα παραπέμπουν στην πικρή εμπειρία της σκλαβιάς στην Αίγυπτο. Μια κρέμα από μήλα, ξηρούς καρπούς κανέλλα και κρασί θυμίζει τη λάσπη που χρησιμοποιούσαν οι Ισραηλίτες σκλάβοι στην Αίγυπτο. Το σέλινο θυμίσει ότι το Πάσχα γιορτάζεται την άνοιξη και έτσι ευλογούνται όλοι οι καρποί της γης. Αλατισμένο νερό ή ξύδι συμβολίζει τα δάκρυα των Ισραηλιτών στην Αίγυπτο ή τη δύσκολη ζωή που περνούσαν εκεί. Τα άζυμα ψωμιά (ματσά) παραπέμπουν στα άζυμα ψωμιά της Εξόδου. Τέσσερα ποτήρια με κρασί αντιστοιχούν σε τέσσερις βιβλικές φράσεις που αναφέρονται στη λύτρωση των Εβραίων. Το ποτήρι του προφήτη Ηλία συνδέεται με την προαναγγελία και τον ερχομό του Μεσσία, την εποχή δηλαδή της απόλυτης ελευθερίας και ειρήνης για τον λαό. Σε όλη τη διάρκεια του Σέντερ υπενθυμίζεται ότι όλα αυτά δεν είναι απλώς γεγονότα του παρελθόντος. Το Πάσχα δεν είναι κάτι που τελείωσε. Είναι η «εποχή της ελευθερίας μας».
Σαβουότ (Πεντηκοστή)
Γιορτάζεται στην αρχή του καλοκαιριού και υπενθυμίζει την ημέρα που έφερναν την πρώτη σοδειά της χρονιάς προσφορά στον Ναό, καθώς και τη μέρα που ο Θεός έδωσε τις Δέκα Εντολές στο Όρος Σινά ως όρο της Διαθήκης του με τον Ισραήλ.
Διαβάζεται το βιβλίο της Ρουθ, όπου περιγράφεται γλαφυρά ο καλοκαιρινός θερισμός. Έθιμο του σπιτιού είναι η κατανάλωση γαλακτερών τροφών που συμβολίζουν την Τορά (καθώς ο Νόμος παρομοιάζεται με το γάλα, που είναι θρεπτική και ωφέλιμη τροφή).
Άμος Όζ, Σούμχι
Πρόκειται για την ιστορία ενός μικρού αγοριού, του Σούμχι, που ζει στην Ιερουσαλήμ υπό αγγλική κατοχή, λίγο, δηλαδή, πριν τη δημιουργία του κράτους του Ισραήλ το 1947. Το μυθιστόρημα εκτυλίσσεται ολόκληρο σε μία μέρα και μιλάει για σκανταλιές, πρώτους έρωτες, για σκύλους που το βάζουν στα πόδια, για ηλεκτρικά τρένα και για περίεργους συγγενείς μέσα από τα μάτια ενός εντεκάχρονου ονειροπόλου παιδιού.
Στη γιορτή του Σαβουότ ο θείος Τσέμαχ ήρθε από το Τελ Αβίβ και μου έφερε δώρο ένα ποδήλατο […] Έκανε όλο το δρόμο από το σταθμό των υπεραστικών λεωφορείων Έγκεντ –που βρίσκεται στην οδό Γιάφομέχρι το σπίτι μας ποδηλατώντας πάνω σ’ ένα μεταχειρισμένο «Ράλι» με όλα του τα εξαρτήματα: το ποδήλατο είχε ένα κουδουνάκι κι ένα φανάρι, καθώς και μία σχάρα κι έναν ανακλαστήρα στο πίσω μέρος. Το μόνο που του έλειπε ήταν η μπάρα που ενώνει τη σέλα με το τιμόνι. Εγώ μέσα στον ενθουσιασμό μου, δεν κατάλαβα αρχικά πόσο σοβαρό ήταν αυτό το ελάττωμα. Η μαμά είπε: «Αυτή τη φορά το παράκανες, 
Τσέμαχ. Το παιδί είναι μόλις έντεκα ετών. Τι θα του φέρεις, άραγε, για το μπαρ-μιτσβά του;» […


Χριστιανικό Πάσχα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]


Τρεις ημέρες μετά το θάνατό του
ο Χριστός αναστήθηκε
Το Χριστιανικό Πάσχα, ή κοινώς Πασχαλιά ή Λαμπρή, και ειδικότερα η Ανάσταση του Χριστού ή απλώς Ανάσταση, είναι η σπουδαιότερη γιορτή του χριστιανικού εκκλησιαστικού έτους.[6] Γιορτάζεται την πρώτη Κυριακή μετά την πανσέληνο που ακολουθεί την εαρινή ισημερία. H Ορθόδοξη Εκκλησία γιορτάζει το Πάσχα την πρώτη Κυριακή μετά την Ιουλιανή (ή Μετώνεια) Πανσέληνο που ακολουθεί την εαρινή ισημερία σύμφωνα με το Ιουλιανό Ημερολόγιο. Γιορτάζεται η ανάσταση του Ιησού Χριστού
Με τον όρο Ανάσταση αναφερόμαστε είτε στην εβδομάδα της Ανάστασης μέχρι το Σάββατο της Διακαινησίμου, είτε στην περίοδο των 50 ημερών που ακολουθούν την εορτή της Ανάστασης, όπου και η καλούμενη τελευταία ημέρα (αριθμητικά) Πεντηκοστή.
Η εορτή της Ανάστασης του Ιησού Χριστού, λόγω της σπουδαιότητάς της, επηρεάζει το εορτολόγιο της Ορθοδόξου Εκκλησίας τόσο 40 ημέρες πριν από αυτό (Μεγάλη ΤεσσαρακοστήΤριώδιο) όσο και 50 ημέρες μετά (περίοδος Πεντηκοσταρίου). Οι ακολουθίες που τελούνται τότε έχουν αρχαιοπρέπεια (ανάγονται στους πρώτους αιώνες του Χριστιανισμού όπως η αφή του Αγίου Φωτός), κατάνυξη και λαμπρότητα, και περιγράφονται λεπτομερώς στο τυπικό της Εκκλησίας.

Ιστορία του εορτασμού της Ανάστασης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στην Καινή Διαθήκη, δεν καταγράφονται πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο που τηρούσαν την εορτή της Ανάστασης τα μέλη της πρώτης χριστιανικής εκκλησίας.[7] Έτσι, μεταγενέστεροι Χριστιανοί άρχισαν να επιχειρηματολογούν όσον αφορά τις πρακτικές των πρώτων Χριστιανών. Η πρώτη «πασχάλια έριδα» σχετικά με τον ετήσιο εορτασμό του χριστιανικού Πάσχα, δηλαδή της Ανάστασης, εμφανίστηκε κατά το 2ο αιώνα. Οι εκκλησίες της Μικράς Ασίας ακολουθούσαν την αρχαία ιωάννεια «τεσσαρεσκαιδεκατική» πρακτική, τηρώντας σε ετήσια βάση τον "Μυστικό Δείπνο" την ίδια ημερομηνία με το Πάσχα των Εβραίων. Αυτό σήμαινε ότι εορταζόταν το Πάσχα την ημέρα που αντιστοιχούσε στις 14 του ιουδαϊκού μήνα Νισάν, ανεξαρτήτως από το αν αυτή η ημέρα συνέπιπτε να είναι Κυριακή (η οποία ονομαζόταν τότε «Ημέρα του Ήλιου»).[8] Οι αντίπαλοί τους επιχειρηματολογούσαν υπέρ της άποψης ότι η Ανάσταση θα έπρεπε να εορτάζεται την πρώτη Κυριακή μετά το ιουδαϊκό Πάσχα. Η διαμάχη συνέχισε να εντείνεται ως το δεύτερο μέρος του 2ου αιώνα, με την πλειονότητα των εκκλησιών να προσκολλούνται στην άποψη της τήρησης της Ανάστασης την Κυριακή. Εντούτοις, οι εκκλησιαστικές διαμάχες που αφορούσαν την ημερομηνία του εορτασμού του Πάσχα δεν έπαψαν κατά τους επόμενους αιώνες.[9]
Ήδη κατά τον 2ο αιώνα η κύρια ημέρα λατρείας, μελέτης των Γραφών και εορτασμού της Θείας Ευχαριστίας ήταν η Κυριακή, ως ανάμνηση της ανάστασης του Χριστού.[10][11][12] Τη Θεία Κοινωνία, που τηρούσαν πλέον οι Χριστιανοί ακολουθώντας την εντολή του Ιησού,[13] αποτελούσε εξέχων στοιχείο της κοινοτικής ζωής της εκκλησίας ήδη από τις ημέρες των αποστόλων.[14] Ταυτόχρονα δε, με την εορτή άρχισε να τηρείται και η λεγόμενη Πασχάλεια νηστεία, που σε κάθε τοπική εκκλησία είχε ορισμένο διάστημα ασκήσεως.
Τελικά η Α΄ Οικουμενική σύνοδος αποφάσισε οριστικά για μια κοινή ημερομηνία τέλεσης του εορτασμού του Πάσχα ως την πρώτη Κυριακή μετά την πανσέλληνο της Εαρινής Ισημερίας, που τηρείται μέχρι σήμερα με κάποιες παραλλαγές από τις διάφορες ομολογίες.



Τρίτη 28 Μαΐου 2019

ΒΑΠΤΙΣΜΑ ΚΑΙ ΝΗΠΙΟΒΑΠΤΙΣΜΟΣ

π. Αντώνιος Αλεβιζόπουλος
Δρ. Θεολογίας Δρ. Φιλοσοφίας
Βάπτισμα και Νηπιοβαπτισμός

Κατά την ορθόδοξη πίστη η αναγέννηση του ανθρώπου πραγματοποιείται με το άγιο βάπτισμα. Δεν πρόκειται εδώ για το βάπτισμα του Ιωάννη, γιατί αυτό διακρίνεται από το Χριστιανικό  βάπτισμα (Πράξ. ιθ' 3-5). Το Χριστιανικό βάπτισμα γίνεται εις το όνομα του Πατρός και του υιού και του Αγίου Πνεύματος (Ματθ. κη' 19)

Με το Χριστιανικό βάπτισμα ενδύεται κανείς τον Χριστό, λαμβάνει το Πνεύμα της υιοθεσίας και γίνεται κληρονόμος Θεού και συγκληρονόμος Ιησού Χριστού (Γαλ γ' 26-29. Ρωμ. η' 17). Η αγία Γραφή βεβαιώνει πώς δεν υπάρχουν δύο βαπτίσματα για τούς πιστούς το βάπτισμα με νερό, πού ακολουθείται από το άγιο Χρίσμα, είναι ή «άνωθεν αναγέννηση» του Ιω. γ' 3-5.

Το Χριστιανικό Λοιπόν βάπτισμα είναι απαραίτητο για τη σωτηρία (Μάρκ. ιστ' 16. Α' Πέτρ. γ' 20-21). Μ' αυτό αποθνήσκουμε ως προς την αμαρτία και αναγεννώμεθα πνευματικά (Πράξ. β' 38. Ρωμ. στ' 1-11. Τίτ. Υ' 5).

 Με το άγιο βάπτισμα λαμβάνουμε το Πνεύμα της υιοθεσίας και γινόμαστε «τέκνα Θεού» (Ρωμ. η' 5-11. Γαλ δ' 5-6), γιατί με το βάπτισμα εvτασσόμαστε στο σώμα του Κυρίου, στην Εκκλησία (Πράξ. β' 41.47. Α' Κορ. lβ' 13. Γαλ Υ' 26-28) «εν σώμα και εν Πνεύμα... μία πίστις, ένα βάπτισμα» (Εφεσ. δ' 4-5). Ή Εκκλησία, πού είναι «στύλος και εδραίωμα της αληθείας» (Α' Τιμ. Υ' 15), ερμήνευσε το Ιω. γ' 3-5 σε αναφορά με το άγιο βάπτισμα.

Ο άγιος Ιουστίνος (†165) συνδέει το βάπτισμα με την αναγέννηση του Ιω. γ' 3-5' μάλιστα το χαρακτηρίζει «τρόπον αναγεννήσεως» (Άπολ Α' 61). Ο Ωριγένης (185-254) Λέγει πώς το Άγιο Πνεύμα υπάρχει «εις μόνους τούς μεταλαβόvτας αυτού εν τη του βαπτίσματος δόσει» (παρά Άθαν., Πρός Σεραπ. επ. Δ', 10). Ο Τερτυλλιανός (†220) αναφέρει πώς «χωρίς το βάπτισμα δεν ανήκει σε κανένα η σωτηρία, όλως ιδιαιτέρως εξ αιτίας του Λόγου του Κυρίου, 'εάν τις δεν αναγεννηθεί εξ ύδατος', δεν έχει την Ζωήν» (Περί βαπτ. 12). Ο Μ. Άθανάσιος αναφέρει πώς ο βαπτιζόμενος «τον μεν παλαιόν απεκδύεται, ανακαινίζεται δε άνωθεν, γεννηθείς τη του Πνεύματος χάριτι» (Πρός Θεραπ., επιστ. Δ',13). (295-373)

Αλλά και στην εποχή των μεγάλων πατέρων, η Εκκλησία με τον ίδιο τρόπο ερμήνευσε τούς Λόγους της Γραφής, ταυτίζοντας τη σωτηρία και την αναγέννηση με το βάπτισμα.

Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος αναφέρεται στο διάλογο με τον Νικόδημο (Ίω. γ' 1-21) και ονομάζει το βάπτισμα «λοχείαν», δηλαδή τοκετόν και «νέον δημιουργίας τρόπον... εξ ύδατος και Πνεύματος», «και αν ερωτήση κανείς ‘πως από ύδωρ;', τότε πρέπει να δοθεί η απάvτηση: Όπως ακριβώς εις την αρχήν το πρώτον υποκείμενον στοιχείον ήτό το χώμα και το παν ήτο έργο του Δημιουργού, έτσι και τώρα το μεν ύδωρ είναι το υποκείμενον στοιχείον, το παν δε είναι έργον της χάριτος του Πνεύματος'» (Χρυσ., Εις τό Ιω., ομιλ ΚΕ' 2).

«Διότι τίποτε το αισθητόν δεν μας παρέδωσεν ο Χριστός αλλά με αισθητά μεν πράγματα, όλα όμως νοητά. Έτσι και το βάπτισμα, η μεν δωρεά του ύδατος γίνεται με αισθητόν πράγμα, αλλά το συντελούμενον, δηλαδή η αναγέννησις και ανακαίνισις είναι νοητά. Διότι, εάν μεν ήσουν ασώματος, γυμνά θα σου παρέδιδε τα ασώματα αυτά δώρα. Επειδή όμως η ψυχή είναι στενά συνδεδεμένη με το σώμα, με αισθητά πράγματα σου παραδίδει τα νοητά» (Χρυσ., Εις το Ματθ., όμιλ. ΠΒ' 4)

Ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος (381) αναφέρει τρεις γεννήσεις: «την σωματική, την δια του βαπτίσματος και την δια της αναστάσεως» (Λόγος Μ' 2, Εις το άγιον βάπτισμα).

Αλλά και οι Πατέρες της Δυτικής Εκκλησίας, όπως ο Αυγουστίνος, ονομάζουν το βάπτισμα «μυστήριον αναγεννήσεως». Γι' αυτό και όποιος αρνείται τον νηπιοβαπτισμό, βρίσκεται αντιμέτωπος με την αγία Γραφή, αλλά και με το «τυπικό της Εκκλησίας, πού παραδόθηκε από παλαιά και τηρείται πάντοτε» (Αύγουστ., Έπιστ. πρός Σίξτο VII 32. Χ 43).

Το γεγονός της ταύτισης του βαπτίσματος με την αναγέννηση δεν σημαίνει βέβαια πώς το βάπτισμα μας απαλλάσσει από τον προσωπικό αγώνα για την διατήρηση και την καρποφορία του πνευματικού δώρου. Αντίθετα η Εκκλησία εύχεται στον Κύριο να αναδείξει τον νεοφώτιστο «αήττητον αγωνιστήν κατά των μάτην έχθραν φερομένων κατ' αυτού» και να δώσει σ' αυτόν «πάντα μελετάν εν τω νόμω σου και τα ευάρεστά σοι πράττειν».

Όπως αναφέρθηκε, το βάπτισμα μας «ενδύει» τον Χριστό και μας εισάγει στο Σώμα του Χριστού, δηλαδή στη «βασιλεία του Θεού» (Ίω. γ' 3-5), όμως αυτός είναι ο «αρραβών» (Β' Κορ. ε' 5. Έφεσ. α' 14), τον οποίο ο άνθρωπος μπορεί και να χάσει. Άλλωστε η περίοδος του αρραβώνα, ακόμη και στις ανθρώπινες σχέσεις, είναι περίοδος δοκιμασίας. Γι' αυτό και απαιτείται άσκηση και αγώνας (Α' Θεσ. ε' 6-11. Α' Πέτρ. ε' 8-9).